Με επίκεντρο τους στρατηγικούς κακοπληρωτές και τα μεγάλης αξίας ακίνητα κινούνται οι διαδικασίες πλειστηριασμού από τις τράπεζες. Έχουν γίνει περίπου 500 πλειστηριασμοί με επισπεύδοντες πιστωτικά ιδρύματα και ακόμη τόσοι αναμένονται έως το τέλος του έτους, στην ίδια πάντοτε λογική. Για το 2017, σύμφωνα με εκτιμήσεις τραπεζιτών, θα γίνουν 6 με 7 χιλιάδες εκπλειστηριάσεις ακινήτων, κυρίως εξοχικές κατοικίες ή εμπορικά ακίνητα, χωρίς να αποκλείονται και πρώτες κατοικίες των λεγόμενων strategic defaulters (στρατηγικών κακοπληρωτών).
Τραπεζικά στελέχη διευκρινίζουν ότι τα πιστωτικά ιδρύματα δεν προχωρούν σε κατασχέσεις για μικρά ποσά, αφού για να έχει νόημα ένας πλειστηριασμός θα πρέπει η οφειλή να υπερβαίνει τις 100 χιλιάδες ευρώ και το ακίνητο να «δικαιολογεί» τα έξοδα της διαδικασίας. Από επιχειρηματική λογική αλλά και μια διάθεση να επιδείξει ο κλάδος κοινωνική ευαισθησία, οι τράπεζες απέχουν από κινήσεις όπως αυτές που είδαν το φως της δημοσιότητας για μικρά ποσά ή χαμηλής αξίας ακίνητα.
Στόχος οι στρατηγικοί κακοπληρωτές
Όπως επισημαίνουν τραπεζίτες, η έμφαση στους στρατηγικούς κακοπληρωτές δεν είναι τυχαία. Αντιπροσωπεύουν έως και το 25% των κόκκινων δανειοληπτών και έχουν σε συντριπτική πλειοψηφία μεγάλη ακίνητη περιουσία, αλλά και συνολικά οικονομική επιφάνεια. Η εκπλειστηρίαση ακινήτων τους έχει οικονομική λογική ενώ, και ίσως είναι και πιο σημαντικό, «δίνει το σήμα» ότι οι τράπεζες θα εξαντλήσουν την αυστηρότητά τους, τόσο σε αυτή την κατηγορία όσο και συνολικά στη βάση των δανειοληπτών, η οποία έπαιρνε για καιρό λάθος μηνύματα, για παράδειγμα ότι εάν δεν εξυπηρετεί κάποιος τις υποχρεώσεις του δεν θα έχει επιπτώσεις.
Η απελευθέρωση των πλειστηριασμών, σε συνδυασμό με τη γενικότερη βελτίωση του νομοθετικού πλαισίου, επιτρέπει στον κλάδο να κινηθεί δυναμικά για την αντιμετώπιση των κόκκινων δανείων. Το επιχείρημα των προηγούμενων ετών, ότι οι τράπεζες δεν επιδιώκουν μαζικούς πλειστηριασμούς, εξακολουθεί να ισχύει σε μια καθημαγμένη αγορά ακινήτων και δεδομένου του υψηλού κόστους συντήρησης των ακινήτων.
Από την άλλη πλευρά, όμως, ο κλάδος θέλει να τονίσει ότι αν δεν καταγραφεί ως συνεργάσιμος ο δανειολήπτης, τότε θα αντιμετωπίσει τις συνέπειες. Στον αντίποδα θα λειτουργήσει η προώθηση μακροχρόνιων αναδιαρθρώσεων, κάτι που ήδη επιχειρείται στα δάνεια ιδιωτών και θα γίνει επίσης και στις επιχειρήσεις ειδικά με την αναμόρφωση του εξωδικαστικού συμβιβασμού.
Οι πιέσεις επενδυτών και εποπτικών αρχών
Η πίεση για τη σοβαρή και γοργή διευθέτηση των προβληματικών δανείων είναι ισχυρή προς τις ίδιες τις τράπεζες καθώς επόπτες και επενδυτές ζητούν ριζικές κινήσεις. SSM και Τράπεζα της Ελλάδος ΕΛΛ+0,20%έχουν θέσει συγκεκριμένους και μετρήσιμους στόχους μείωσης των NPEs ανά τρίμηνο, ενώ για τους επενδυτές είναι κρίσιμη μια πορεία ανάκαμψης, αρχής γενομένης της έστω οριακής κερδοφορίας φέτος. «Εχθρός» της προσπάθειας αυτής είναι η αυξημένη φορολογική επιβάρυνση που προηγείται στη συνείδηση των πολιτών ως υποχρέωση, μην αφήνοντας πολλά περιθώρια για εξυπηρέτηση και οφειλών στις τράπεζες.
Οι τράπεζες έχουν υποχρέωση να μειώσουν τα NPEs κατά 40% ή 41 δισ. ευρώ έως και το τέλος του 2019, με έμφαση στα τελευταία δύο χρόνια και με μίγμα που στηρίζεται περισσότερο στις μακροχρόνιες ρυθμίσεις και λιγότερο σε ρευστοποιήσεις και πωλήσεις. Κατά την επίσκεψη αυτή την εβδομάδα κλιμακίου του SSΜ στις διοικήσεις των τραπεζών θα γίνει περαιτέρω επεξεργασία των επιμέρους στόχων, ενώ θα γίνει και εφ’ όλης της ύλης επισκόπηση του κλάδου.
Πιθανή επιβάρυνση στα stress tests του 2018
Σε έκθεσή της η BankofAmerica/Merrill Lynch χαρακτηρίζει τους στόχους αυτούς δύσκολο, αν και όχι αδύνατο, να επιτευχθούν. Οι αναλυτές δεν αποκλείουν νέες προβλέψεις, ενώ επισημαίνουν ότι μια αποτυχία να καλυφθούν ενδιάμεσοι στόχοι ή χαμηλή κάλυψη με προβλέψεις μπορούν να επηρεάσουν τις επιδόσεις στα stress tests του 2018. Μάλιστα, όπως σημειώνεται, το 2019 ενδέχεται να μην είναι και το τέλος των απαιτήσεων που θα επιβληθεί.
Η Bofa/ML εκτιμά ότι οι διαγραφές ύψους 16 δισ. ευρώ είναι ευκολότερες αφού οι τράπεζες έχουν στα NPEs καταναλωτικά δάνεια της τάξης των 16 με 17 δισ. ευρώ, ενώ πιθανή θεωρείται η ανάκτηση NPEs μεταξύ 10 και 15 δισ. ευρώ αφού τα ρυθμισμένα δάνεια εκτός της περιμέτρου των NPEs φθάνουν τα 25 δισ. ευρώ. Πιο δύσκολες θεωρεί ο οίκος τις πωλήσεις και τους πλειστηριασμούς ύψους 13 δισ. ευρώ.
Οι αναλυτές δεν αποκλείουν πρόσθετες προβλέψεις καθώς οι υφιστάμενες έχουν ληφθεί με βάση το stress test του 2015 και όχι με βάση τον στόχο μείωσης της μη εξυπηρετούμενης έκθεσης κατά 40% έως το 2019. Εάν οι τράπεζες πετύχουν τους στόχους, θα έχουν δείκτη ΝPΕ ύψους 30% έως το 2019, ποσοστό που παραμένει υψηλό σε σχέση με τα τρέχοντα επίπεδα στην Ευρώπη, και ειδικότερα σε σχέση με την Ιταλία και την Ισπανία. Για την περαιτέρω μείωση του δείκτη, ο τραπεζικός κλάδος θα πρέπει να αποκαταστήσει τον πιστωτικό κύκλο αφού θα έχουν γίνει ήδη διαγραφές, κάτι που όμως είναι δύσκολο όσο η χρηματοδότησή τους δεν γίνεται από τις αγορές, καταλήγει η Bofa/ML.
Οδηγός διάσωσης «κόκκινων» δανειοληπτών
1. Ποιοι μπορούν να τύχουν προστασίας της πρώτης κατοικίας από πλειστηριασμό;
Μόνο όσοι πληρούν τις προϋποθέσεις και κάνουν αίτηση υπαγωγής στον νόμο "Κατσέλη" 3869/2010. Η υπόθεση εξετάζεται από το οικείο Ειρηνοδικείο.
2. Ποιες είναι οι προϋποθέσεις αυτές;
Ο νόμος περιλαμβάνει δύο κατηγορίες δανειοληπτών:
Στην πρώτη κατηγορία υπάγονται όσων το εισόδημα ισούται με τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης, προσαυξημένες κατά 70%.
Στη δεύτερη κατηγορία υπάγονται όσων το εισόδημα είναι ίσο ή μικρότερο από τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης.
3. Ποιο είναι το ύψος της αντικειμενικής αξίας της πρώτης κατοικίας για τις δύο κατηγορίες δανειοληπτών;
Η αντικειμενική αξία της κατοικίας για την πρώτη κατηγορία δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τις 180.000 ευρώ για άγαμο οφειλέτη, προσαυξημένη κατά 40.000 ευρώ για τον έγγαμο οφειλέτη και κατά 20.000 ευρώ ανά τέκνο και μέχρι τρία τέκνα.
Για τη δεύτερη κατηγορία η αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τις 120.000 ευρώ για τον άγαμο οφειλέτη, προσαυξημένη κατά 40.000 ευρώ για τον έγγαμο και κατά 20.000 ευρώ ανά τέκνο και μέχρι τρία τέκνα.
4. Κατά τη συζήτηση της υπόθεσης στο Ειρηνοδικείο, ποια μπορεί να είναι η τύχη ενός δανειολήπτη;
Είτε να υπαχθεί η υπόθεση σε ένα σχέδιο διευθέτησης οφειλών είτε η αίτησή του να απορριφθεί.
5. Τι προβλέπει το σχέδιο διευθέτησης οφειλών;
Το σχέδιο διευθέτησης οφειλών προβλέπει πως ο οφειλέτης θα καταβάλει το μέγιστο της δυνατότητας αποπληρωμής του και ότι το ποσό που θα πληρώνει είναι τέτοιο ώστε οι πιστωτές δεν θα βρεθούν χωρίς τη συναίνεσή τους σε χειρότερη οικονομική θέση από αυτή στην οποία θα βρίσκονταν σε περίπτωση αναγκαστικής εκτέλεσης.
Πώληση σε funds
1. Πότε επιτρέπεται η πώληση ενός «κόκκινου» στεγαστικού δανείου σε fund;
Κατ’ αρχάς, μέχρι το τέλος του 2017 δεν επιτρέπεται η μεταβίβαση οποιουδήποτε δανείου σε fund, που συνδέεται με την πρώτη κατοικία, αντικειμενικής αξίας μέχρι 140.000 ευρώ.
2. Αφορά μόνο τα φυσικά πρόσωπα;
Όχι. Η προστασία δεν περιλαμβάνει μόνο τα στεγαστικά δάνεια αλλά και τα καταναλωτικά, τα επισκευαστικά, τα δάνεια των ελεύθερων επαγγελματιών, των εμπόρων και αγροτών, καθώς και τα δάνεια μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων, που έχουν διασφάλιση σε πρώτη κατοικία ύψους έως 140.000 ευρώ.
3. Μπορεί να γίνει αιφνιδιαστική πώληση ή μεταβίβαση δανείου;
Όχι. Το πιστωτικό ίδρυμα θα πρέπει να ενημερώσει τον δανειολήπτη 12 μήνες πριν.
4. Γιατί παρέχεται αυτό το χρονικό περιθώριο;
Προκειμένου να αναζητηθούν λύσεις διευθέτησης του δανείου.
5. Τι θα συμβεί από το 2018;
Αν δεν υπάρξει άλλη διάταξη, τα δάνεια που συνδέονται με την α' κατοικία αντικειμενικής αξίας έως 140.000 ευρώ, θα μπορούν να πωλούνται ή να μεταβιβάζονται σε εταιρείες διαχείρισης.
Κώδικας Δεοντολογίας Τραπεζών
1. Ποιες λύσεις μπορούν να προτείνουν οι τράπεζες σε έναν «κόκκινο» δανειολήπτη;
Μία, ή συνδυασμό λύσεων που περιλαμβάνει ο Κώδικας Δεοντολογίας.
2. Ποιοι μπορούν να αναζητήσουν διευθέτηση με τον ΚΔΤ;
Όλες οι περιπτώσεις, αρκεί βεβαίως να χαρακτηρίζονται ως «συνεργάσιμοι δανειολήπτες», πλην των παρακάτω:
α) απαιτήσεις από συμβάσεις που έχουν ήδη καταγγελθεί πριν από την 1.1.2015,
β) απαιτήσεις έναντι δανειολήπτη που έχει υποβάλει αίτηση υπαγωγής στο Νόμο 3869/2010 για την οποία έχει οριστεί δικάσιμος,
γ) απαιτήσεις έναντι δανειολήπτη, κατά του οποίου τρίτοι πιστωτές έχουν κινήσει δικαστικές ενέργειες.
3. Ποια είναι τα στάδια του ΚΔΤ έναντι του δανειολήπτη;
Στάδιο 1: Επικοινωνία με τον δανειολήπτη.
Στάδιο 2: Συγκέντρωση οικονομικών και άλλων πληροφοριών.
Στάδιο 3: Αξιολόγηση των οικονομικών στοιχείων.
Στάδιο 4: Πρόταση των κατάλληλων λύσεων στον δανειολήπτη.
Στάδιο 5: Διαδικασία εξέτασης ενστάσεων.
4. Ποιες ρυθμίσεις μπορούν να επέλθουν μέσω του ΚΔΤ;
Οι ρυθμίσεις που προβλέπει ο ΚΔΤ ταξινομούνται στις κατηγορίες:
Βραχυπρόθεσμες
Μακροπρόθεσμες
Οριστικής διευθέτησης
Βραχυπρόθεσμες ρυθμίσεις
Στην κατηγορία αυτή μπορεί να προταθεί στον δανειολήπτη:
Τακτοποίηση ληξιπρόθεσμων οφειλών, δηλαδή συμφωνία αποπληρωμής των ληξιπρόθεσμων οφειλών με προκαθορισμένο χρονοδιάγραμμα.
Μειωμένη δόση μεγαλύτερη των οφειλόμενων τόκων
Καταβολή μόνο τόκων
Μειωμένη δόση μικρότερη των οφειλόμενων τόκων
Περίοδος χάριτος
Μακροπρόθεσμες ρυθμίσεις
Οι μακροπρόθεσμες ρυθμίσεις μπορούν να περιλαμβάνουν:
Μείωση επιτοκίου
Παράταση διάρκειας
Διαχωρισμό οφειλής του δανειολήπτη σε δύο τμήματα:
α) το τμήμα του δανείου το οποίο ο δανειολήπτης εκτιμάται ότι μπορεί να αποπληρώνει, με βάση την υφιστάμενη και την εκτιμώμενη μελλοντική ικανότητα αποπληρωμής του, και
β) το υπόλοιπο τμήμα του δανείου, το οποίο τακτοποιείται μεταγενέστερα, με ρευστοποίηση περιουσίας ή άλλου είδους διευθέτηση, η οποία συμφωνείται εξ αρχής από τα δύο μέρη.
Μερική διαγραφή οφειλής
Λύσεις οριστικής διευθέτησης
Η οριστική διευθέτηση μπορεί να περιλαμβάνει:
Εθελοντική παράδοση ενυπόθηκου ακινήτου
Μετατροπή σε ενοικίαση/χρηματοδοτική μίσθωση
Εθελοντική εκποίηση ενυπόθηκου ακινήτου
Διακανονισμός απαιτήσεων: Εξωδικαστική συμφωνία κατά την οποία το ίδρυμα λαμβάνει είτε εφάπαξ καταβολή σε μετρητά (ή ισοδύναμα μετρητών) είτε σειρά προκαθορισμένων τμηματικών καταβολών. Στο πλαίσιο του διακανονισμού το ίδρυμα ενδέχεται να προβαίνει σε μερική διαγραφή της απαίτησης.
Υπερθεματιστής σε πλειστηριασμό: Το ίδρυμα υπερθεματίζει στον πλειστηριασμό στο πλαίσιο ευρύτερης συμφωνίας οριστικής διευθέτησης.
Ολική διαγραφή οφειλής: To ίδρυμα αποφασίζει τη διαγραφή του συνόλου της οφειλής εφόσον δεν υπάρχουν ρευστοποιήσιμα στοιχεία και δεν αναμένεται περαιτέρω ανάκτηση.
(Πηγή: Ναυτεμπορική)
Financial & Law:
Έχετε τραπεζικές οφειλές; Επικοινωνήστε τώρα μαζί μας για να μάθετε πώς μπορείτε να τις ρυθμίσετε αποτελεσματικά με τη βοήθεια των έμπειρων χρηματοοικονομικών και νομικών μας συμβούλων!
Τηλέφωνα: 210.3300078 - 215.5509237 - 210.3300660 - 6945976642
